Không chỉ có nền văn hóa đa dạng, Việt Nam cũng nổi tiếng với nét ẩm thực phong phú, mỗi vùng miền đều có những món ăn đặc trưng riêng biệt khiến bất kỳ ai từng đi ngang qua cũng sẽ nhớ đến.
Nếu như ẩm thực miền Trung mang đậm nét bản sắc của một vùng đất đầy nắng gió, miền Nam là sự hòa trộn của nền ẩm thực khác nhau thì ẩm thực miền Bắc lại in đậm cốt cách của nền văn hóa lâu đời, vì thế món ăn của người miền Bắc đều được sàng lọc và trở thành chuẩn mực không dễ gì thay đổi. Ẩm thực miền Bắc là món ăn có vị vừa phải, thanh đạm, nhẹ nhàng nhưng lại có màu sắc rực rỡ, không đậm các vị cay, ngọt, béo. Cùng điểm qua 18 món ăn đặc trưng của mỗi tỉnh thành tại miền Bắc này nhé:
1. Phở Hà Nội
Phở Hà Nội – một thương hiệu khi người ta nhắc đến miền Bắc, và cũng là một trong những món ăn Việt Nam nổi tiếng trên thế giới.
Ra đời vào đầu thế kỷ 20, nơi xuất hiện đầu tiên ở Hà Nội. Phở thường là phở bò hay phở gà. Nước dùng cho nồi phở được ninh từ xương bò (xương lợn), sá sùng, kèm theo nhiều loại gia vị như: quế, hồi, gừng nướng, thảo quả, đinh hương, hạt mùi, hành khô nướng tạo nên hương vị đặc trưng riêng.”Bánh phở” theo truyền thống được làm từ bột gạo, tráng thành tấm mỏng rồi cắt thành sợi. Để thưởng thức được tô phở ngon tùy thuộc rất nhiều vào kinh nghiệm và bí quyết truyền thống của người chế biến, trong đó quan trọng đặc biệt là nồi nước dùng.
2. Cốm Làng Vòng
Nhắc đến cốm Vòng là thứ cốm dẹt, màu xanh non làm từ nếp cái hoa vàng vừa qua kỳ đổ sữa. Nghề làm cốm cũng lắm công phu, lúa già hạt cốm không còn xanh, cứng và gãy nát. Lúa non quá, hạt cốm bết vào vỏ trấu, nhão mất ngon. Thường lúa gặt hôm nào đem rang và giã cốm hôm đó, rang lúa sao cho vừa lửa, hạt cốm chín tới, không giòn mà tróc trấu. Giã cốm bằng loại cối riêng, nhịp chày nhẹ và đều, sao cho cốm mịn và dẻo.
Cốm được gói vào lá sen già ấp ủ hương sen tinh khiết hoặc lá khoai rát xanh non và buộc bằng những sợi rơm vàng. Ăn cốm bốc từng dúm nhỏ đựng trong lá sen, nhai cốm thật chậm rãi để cảm nhận vị ngọt thơm thoang thoảng của lúa nếp non và hương sen ngào ngạt.
3. Bánh cuốn Thanh Trì
Nhắc đến các món ăn làm từ lúa gạo ngon đã tồn tại từ bao đời nay của người dân đất Hà Thành sẽ là một thiếu sót lớn nếu không nhắc đến bánh cuốn Thanh Trì.
Làm bánh cuốn cũng khá công phu, bột tráng bánh phải chọn loại gạo ngon, xay mịn như nước, từng lá bánh được tráng trên khuôn vải căng chụp trên nồi nước sôi. Mỗi lá bánh mỏng tang như tờ giấy, được thoa thêm một chút mỡ phi hành cho thơm. Khách ăn đến đâu, người bán khẽ bóc từng lá đến đấy như tách thứ lụa mỏng, mịn mỡ màng. Bánh cuốn không chỉ ngon và trông đẹp mắt, để thưởng thức trọn vẹn vị ngon của bánh cần có nước chấm. Nước chấm khéo pha với các loại nước mắm ngon, dấm nếp, thêm vài lát ớt tươi, giọt cà cuống và hành phi . Bánh có thể ăn kèm với chả quế, ruốc thịt, ruốc tôm hấp nóng trong một nồi nước. Mỗi đĩa bánh cuốn Thanh Trì với mươi lá mỏng là đủ một bữa điểm tâm thanh cảnh mà ngon lành.
4. Bánh tẻ
Bánh tẻ (bánh lá, bánh răng bừa) là thứ bánh truyền thống ở vùng đồng bằng Bắc Bộ. Bánh làm từ bột gạo tẻ, gói ngoài bằng lá dong và được luộc (hấp) chín. Nhân bánh gồm thịt lợn vai, mộc nhĩ (hoặc nhân đỗ cho người không ăn được bánh nhân thịt lợn). Bánh được làm từ gạo tám thơm thì sẽ thơm, mềm, dẻo chắc bánh hơn. Mỗi địa phương có cách làm bánh tẻ riêng, nhưng đều mang được hương vị riêng mà chỉ có ở miền Bắc.
Một số loại bánh tẻ nổi tiếng như: Bánh tẻ làng Chờ (Yên Phong, Bắc Ninh); Bánh tẻ làng Phú Nhi (phường Phú Thịnh,Sơn Tây, Hà Nội); Bánh tẻ ở xã Phụng Công, Văn Giang, Hưng Yên (hay còn gọi bánh răng bừa); bánh lá ở Khoái Châu, Hưng Yên; ở Mỹ Đức, Hà Nội cũng có Bánh tẻ nhưng ít nổi tiếng.
5. Bún chả Hà Nội
Cạnh phở thì bún chả cũng là món ăn ngon trong danh sách cứ đi xa Hà Nội là nhớ, và nếu có đặt chân tới thủ đô thì nhất định phải nếm thử.
Bún chả là món ăn với bún, chả thịt lợn nướng trên than hoa và bát nước mắm chua cay mặn ngọt. Món ăn xuất xứ từ miền Bắc Việt Nam, là thứ quà có sức sống lâu bền nhất của Hà Nội, nên có thể coi đây là một trong những đặc sản đặc trưng của ẩm thực Hà thành. Bún chả có nét tương tự món bún thịt nướng ở miền Trung và miền Nam, nhưng nước mắm pha có vị thanh nhẹ hơn.
6. Bún thang
Bún thang là món ăn tiêu biểu cho nghệ thuật ẩm thực Hà Nội. Người ta nói rằng các món ăn Hà Nội rất cầu kỳ, tinh tế, điều đó cũng đúng với món bún thang.
Làm bún thang là một quá trình cầu kỳ, từ phần chuẩn bị cho đến nấu. Ước tính phải cần đến 20 nguyên liệu mới đủ để làm bún thang. Rau răm, mùi tàu, trứng gà rán mỏng, lườn gà xé, giò lụa thái sợi rải đều trên nền bún trắng. Bún phải là loại bún sợi nhỏ. Trên rắc tôm bông và rải vài lát lạp xưởng. Nước dùng phải là loại nước trong, nóng chan vừa bát, gia vị đi kèm như giấm, ớt, tỏi, hạt tiêu hoặc thêm chút mắm tôm. Một dị bản của bún thang là bún thang khô: nước dùng không chan cùng bát mà chỉ tráng qua bún cho nóng. Vẫn đầy đủ các vị kể trên song không húp như khi ăn bún nước.
7. Bánh đậu xanh Hải Dương
Bánh đậu xanh là loại bánh đặc sản của Hải Dương mà rất nhiều người, kể cả người nước ngoài đã phải lòng ngay khi nếm thử. Bánh đậu xanh không quá cầu kỳ mà thật giản dị, mộc mạc nhưng lại chứa đựng hương vị nồng nàn của miền quê Bắc Bộ.
Để làm bánh phải dùng bột đậu xanh nguyên chất, hương thơm thuần khiết không có hương liệu công nghiệp. Bánh ngon làm bằng bột ướt, có trộn mỡ, đường vừa phải để tạo độ ngọt thanh và phải béo ngậy, thơm mùi đậu xanh. Bánh đậu xanh khi thưởng thức cùng trà sẽ tạo nên một hương vị rất Việt Nam.
8. Bánh phu thê Đình Bảng – Bắc Ninh
Bánh phu thê là một loại bánh ngọt cổ truyền của Việt Nam. Đình Bảng là nơi gắn bó với phát tích của triều Lý và là nơi đầu tiên làm ra loại bánh này. Được gói bằng những tấm lá dong giản dị, rồi luộc lên, bánh phu thê không khoe mùi tỏa hương như bánh rán, bánh khúc. Chỉ tới khi bóc bánh đặt lên đĩa sứ người ta mới thật sự ngỡ ngàng. Dưới lớp bỏ bánh sắc vàng trong suốt, nhân bánh hiện ra. Ngoài đỗ xanh đãi sạch vỏ đã được hấp chín đánh tơi, người ta còn cho thêm đường trắng, cùi dừa, hạt sen và các hương ngũ vị.
9. Thịt dê Ninh Bình
Ninh Bình không chỉ thu hút đông đảo du khách bởi sở hữu nhiều cảnh sắc thiên nhiên đẹp mà còn làm say lòng những tâm hồn yêu ẩm thực với thực đơn đa dạng các món dê núi trứ danh.
Thịt dê Ninh Bình ngon hơn các vùng khác vì dê ở đây nuôi trên núi đá, ăn đa dạng các loại lá cây nên thịt dê săn chắc hơn so với dê thả đồi. Ninh Bình có bí quyết riêng, biến dê thành món đặc sản nổi tiếng. Đặc biệt món tái dê làm rất khéo, thịt ngọt và giòn, ăn với các loại rau thơm như lá đinh lăng, lá mơ, lá sung,.. vị bùi bùi sẽ ngấm vào tận tâm can của người thưởng thức.
Trên đây là 9 món đặc trưng của miền Bắc mà bạn không thể bỏ qua, đón xem phần 2 để biết thêm 9 món đặc sản miền Bắc còn lại nhé!